1. Cúng Giao Thừa vào thời gian nào?

Cúng Giao Thừa được tiến hành vào giờ Chính Tý, tức đúng 12h đêm hôm 30 tháng Chạp. Gia chủ thắp nén nhang vào Bát hương gia tiên, đọc văn khấn. Sau khi cúng xong, đợi nhang gần tàn thì đốt vàng mã. Cúng ngoài sân xong thì gia chủ cúng trong nhà.

Theo dân gian, Giao Thừa là thời khắc các Thiên binh (12 vị Hành khiển) đi thị sát hạ giới rất nhanh chóng nên không thể vào từng nhà, vì thế mâm cỗ cúng nghênh đón họ thường được đặt ở ngoài trời, ngay cửa chính mỗi nhà. Cứ hết một năm, vị

Hành khiển cai quản Hạ giới năm cũ sẽ bàn giao cho vị Hành khiển mới, mỗi năm một vị, sau 12 năm ứng với 12 con giáp, các vị sẽ luân phiên trở lại.

Cần thực hiện đúng giờ, có thể cúng sơm hơn nhưng không nên cúng muộn giờ. Bởi vì lúc đó đã qua năm mới rồi.

2. Mâm lễ cúng Giao Thừa

Thông thường, mâm cúng Giao Thừa ngoài trời có bình hương, hai ngọn nến hoặc hai ngọn đèn dầu. Lễ vật gồm bánh chưng, gà luộc hoặc thủ lợn, mứt, bánh kẹo, hoa tươi, ngũ quả, rượu (hoặc trà/nước sạch), vàng mã.

Ở miền Bắc mâm cúng thường tính theo số lượng bát, đĩa: 4 bát, 4 đĩa hay 6 bát, 6 đĩa hoặc 8 bát, 8 đĩa… Ở miền Trung, mâm cỗ có cả bánh chưng, bánh tét và một số món mới như: đĩa dưa món, đĩa thịt đông, đĩa gà bóp rau răm, đĩa thịt heo luộc, giá chua, bát ninh măng khô, đĩa cá chiên, hay đĩa ram… Ở nhiều nơi, người ta còn làm cả các món: Cuốn diếp gỏi ngó sen, gỏi bao tử, bánh răng bừa hay các món đặc biệt  như xà lách gân bò, chả tôm, nem lụi… để dâng lên tổ tiên ngày Tết.

Ở miền Nam, cỗ Tết thường có nhiều đồ nguội do thời tiết nắng nóng. Cỗ có bánh tét kèm với đĩa củ cải ngâm nước mắm; canh măng nấu, thêm bát canh khổ qua nhồi thịt, thịt kho tàu; đĩa thịt heo luộc, đĩa gỏi tôm thịt, đĩa nem, đĩa chả giò, đĩa dưa giá, củ kiệu.

3. Bài Văn khấn cúng Giao Thừa

Nam mô A di đà Phật (3 lần)

Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư phật, chư phật mười phương

Con kính lạy Đức Đương Lai Hạ Sinh Di Lặc Tôn Phật

Con kính lạy Đức Bồ-tát Quán Thế Âm cứu nạn cứu khổ chúng sinh

Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu thổ, chư vị tôn thần

Con kính lạy ngài cựu niên đương cai Hành khiển: Lỗ Vương Hành Khiển, Ngũ Nhạc chi Thần

Con kính lạy ngài đương niên Thiên quan: Cự Tào Phán quan.

Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ hổ, Long mạch, Táo quân, chư vị tôn thần.

Nay là phút giao thừa năm Đinh Dậu với năm Mậu Tuất, chúng con là: …………….., sinh năm: ………, hành canh: ……….. tuổi, cư ngụ tại số nhà: ………, ấp/khu phố: ……….., xã/phường: ……….., quận/huyện: …………………., tỉnh/thành phố: ……………………

Phút thiêng liêng giao thừa vừa tới, năm cũ qua đi, đón mừng năm mới, tam dương khang thái, vạn tượng canh tân. Nay ngài Thái Tuế tôn thần trên vâng lệnh Ngọc Hoàng Thượng đế, giám sát vạn dân, dưới bảo hộ sinh linh tảo trừ yêu nghiệt. Quan cũ về triều cửa khuyết, lưu phúc, lưu ân. Quan mới xuống thay, thể đức hiếu sinh, ban tài tiếp lộc.

Nhân buổi tân xuân, tín chủ chúng con thành tâm, sửa biện hương hoa phẩm vật, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án, cúng dàng Phật thánh, dâng hiến Tôn thần, đốt nén tâm hương, dốc lòng bái thỉnh.

Chúng con kính mời: Ngài cựu niên đương cái Thái tuế, ngài tân niên đương cai Thái tuế chí đức tôn thần, ngài bản cảnh Thành hoàng chư vị đại vương, ngài bản xứ thần linh Thổ địa, ngài Hỷ thần, Phúc đức chính thần, các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch, Tài thần, chư vị bản gia Táo quân và chư vị thần linh cai quản ở trong xứ này, cúi xin giáng lâm trước án thụ hưởng lễ vật.

Nguyện cho tín chủ, minh niên khang thái, vạn sự tốt lành, bốn mùa tám tiết được chữ bình an, gia đạo hưng long thịnh vượng, bách sự hanh thông, ngày ngày được hưởng ơn trời, Phật, chư vị tôn thần. Chúng con kính cẩn tiến dâng lễ vật, thành tâm cầu nguyện. Cúi xin chín phương trời, mười phương chư phật cùng chư vị tôn thần chứng giám phù hộ độ trì.

Nam mô A di đà Phật (3 lần, 3 lạy).

Trên đây là một có gợi ý chuẩn bị cho nghi thức cúng Giao thừa do Đồ Đồng Việt Dovi sưu tầm. Hi vọng những kinh nghiệm này giúp ích cho bạn và gia đình.